بازی رومیزی آزول (Azul)

بازی فکری آزول Azul یک بازی انتزاعی خانوادگی است که بعد از سال ها توانست به فرمانروایی بازی محبوب Patchwork به عنوان بهترین بازی انتزاعی پایان دهد. (البته در حال حاضر خود Azul دوم است.)

بازی آزول با قوانینی بسیار ساده، تکرارپذیری زیادی داشته و بسیار خوش رنگ و لعاب است. بازی فکری Azul در سال 2017 بسیاری از جوایز دنیای بردگیم را از آن خود کرد.

واژه‌ی آزوله‌ژو (پرتغالی) یا آسوله‌خو (اسپانیایی) برگرفته از واژه‌ی عربی الزّلیج به‌معنای سنگ جلا داده شده می‌باشد.

داستان بازی فکری آزول(Azul)

پرتغالی‌ها، پس‌از آن‌که پادشاه‌شان، مانوئل اوّل، در بازدیدش از کاخ افسانه‌ای الحمراء، در جنوب اسپانیا، شیفته‌ی کاشی‌های لعاب‌دار آبی و سفید، موسوم به آزوله‌ژو یا آسوله‌خو شد استقبالی فوق‌العاده از این کاشی‌های زینتی زیبا کردند. مانوئل اوّل بلافاصله دستور داد که دیوارهای داخلی کاخ او در پرتغال نیز با چنان کاشی‌هایی زینت داده شوند!

در بازی فکری آزول (Azul)، شما را -در نقش یک هنرمند کاشی‌کار و برای آراستن دیوارهای کاخ پادشاهی اوورا- به پرتغال قرن شانزدهم میلادی می‌برد...

محتویات بازی

100 کاشی پلاستیکی (20 کاشی از هر رنگ)

چهار صفحه بازیکن

9 صفحۀ کارگاه

چهار مهرۀ امتیازشماری

یک نشانگر نخستین بازیکن

1 کیسه

و دفترچه راهنمای فارسی

چیدمان بازی فکری Azul

1) به هر بازیکن، یک صفحه بدهید. صفحه‌ی خود را به سمتی بچرخانید که دیوار رنگین بر روی آن دیده می‌شود واضح است که نمی‌شود برخی‌از بازیکنان با سمت رنگین صفحه و برخی دیگر با سمت خاکستری بازی کنند!

2) هریک، یک نشانگر امتیاز برداشته و در خانه‌ی صفر از ردیف امتیازات خود بگذارید.

3) کارگاه‌های کاشی‌سازی را -به‌شکل یک دایره- در وسط میز بازی بچینید:

دو نفره، 5 کارگاه چیده می‌شود...

سه نفره، 7 کارگاه چیده می‌شود...

چهار نفره، 9 کارگاه چیده می‌شود...

4) کیسه‌ی پارچه‌ای را با 100 کاشی پر کنید.

5) بازیکنی که بیش‌تر از بقیه، پرتقال دوست دارد، نشانگر آغازکننده را برداشته و سپس هر کارگاه را با 4 کاشی -که به‌شکل تصادفی از کیسه‌ی پارچه‌ای بیرون می‌کشد- پر می‌کند.

صفحه‌ها، نشانگرهای امتیاز و کارگاه‌های کاشی‌سازی اضافی را به جعبه‌ی بازی برگردانید!

هدف بازی

بازیکنی باشید که در پایان بازی، بیش‌ترین امتیاز را دارد! اگر در یک دور از بازی، دست‌کم یکی‌از بازیکنان موفق شود یک ردیف افقی از 5 کاشی به‌هم‌پیوسته، در دیوار خود تشکیل دهد، در پایان آن دور، بازی به پایان می‌رسد.

چگونگی بازی

بازی، در چندین دور برگزار شده و هر دور، شامل 3 مرحله‌ی مختلف می‌شود:

الف) انتخاب کاشی

آغازکننده‌ی بازی، نشانگر آغازکننده را در وسط میز بازی گذاشته و اوّلین نوبت خود را بازی می‌کند. سپس بازی در جهت حرکت عقربه‌های ساعت ادامه پیدا می‌کند.

در نوبت خود، باید به یکی‌از این دو شیوه، کاشی انتخاب کنید:

یا همه‌ی کاشی‌های هم‌رنگ موجود در یک کارگاه را -به‌انتخاب خودتان- برداشته و کاشی‌های باقی‌مانده‌ی آن کارگاه را به وسط میز بازی منتقل کنید...

یا همه‌ی کاشی‌های هم‌رنگ موجود در وسط میز بازی را -به‌انتخاب خودتان- بردارید.

اگر در یک دور از بازی، شما نخستین بازیکنی بودید که کاشی‌های وسط میز را انتخاب می‌کند، نشانگر آغازکننده را نیز برداشته و در نخستین خانه‌ی سمت چپ ردیف کف خود قرار دهید.

سپس کاشی‌هایی را که برداشته‌اید، به یکی‌از پنج ردیف مشق، در صفحه‌ی خود اضافه کنید.

کاشی‌ها را یک‌به‌یک، از راست به چپ، در ردیف انتخابی خود قرار دهید.

در هر ردیف، فقط کاشی‌های هم‌رنگ را می‌توان قرار داد. اگر یک ردیف، خالی نباشد، فقط کاشی‌های هم‌رنگ با کاشی‌های قبلی‌اش را می‌توان در آن چید.

وقتی‌که همه‌ی خانه‌های یک ردیف، پر شد، آن ردیف، کامل‌شده محسوب می‌شود. اگر کاشی‌هایی که برداشته‌اید، بیش‌تر از آن هستند که بتوانید در یکی‌از ردیف‌ها جای دهید، باید کاشی‌های اضافی را در ردیف کف صفحه‌ی خود قرار دهید.

در این مرحله، هدف شما کامل کردن بیش‌ترین تعداد ردیف‌های مشق‌تان است زیرا در مرحله‌ی بعد، یعنی مرحله‌ی کاشی‌کاری، فقط اجازه خواهید داشت کاشی‌های ردیف‌های کامل‌شده را به ردیف‌های متناظر در دیوار خود منتقل کرده و امتیاز بگیرید.

ردیف کف

شما باید همه‌ی کاشی‌هایی را که برداشته‌اید و نمی‌خواهید یا نمی‌توانید طبق قوانین بازی، در ردیف‌های مشق‌تان بچینید، از چپ به راست، در ردیف کف صفحه‌ی خود جای دهید. این کاشی‌ها -گویی که در هنگام کاشی‌کاری شما، به زمین افتاده‌اند- در مرحله‌‌ی بعدی، برای شما امتیاز منفی در پی خواهند داشت! اگر ردیف کف صفحه‌تان پر شده بود، بقیه‌ی کاشی‌هایی را که می‌افتند، موقتا به جعبه‌ی بازی برگردانید!

مرحله‌ی انتخاب کاشی، وقتی به پایان می‌رسد که نه در وسط میز و نه در هیچ‌یک از کارگاه‌ها، هیچ کاشی دیگری باقی نمانده باشد.

سپس وارد مرحله‌ی کاشی‌کاری می‌شوید.

ب) کاشی‌کاری

همه‌ی بازیکنان می‌توانند هم‌زمان باهم، عملیات این مرحله را انجام داده و کاشی‌ها را از ردیف‌های مشق کامل‌شده به دیوار خود منتقل کنند.

به‌سراغ ردیف‌های مشق خود بروید -از بالا به پایین. کاشی سمت راست هریک از ردیف‌های مشق کامل‌شده را برداشته و به خانه‌ی هم‌رنگشان در ردیف متناظر‌شان در دیوار منتقل کنید. با جای‌گذاری هر کاشی، شما بلافاصله امتیاز می‌گیرید.

سپس همه‌ی کاشی‌های باقی‌مانده در ردیف‌های مشقی که خانه‌ی سمت راست‌شان خالی شده را جمع کرده و موقتا به جعبه‌ی بازی برگردانید.

کاشی‌هایی که هنوز در صفحه‌ی بازی شما باقی مانده‌اند، برای دور بعدی، همان‌جا می‌مانند!

امتیازشماری

هریک از کاشی‌هایی که از یکی‌از ردیف‌های مشق خود، به ردیف متناظرش در دیوار منتقل می‌کنید، بلافاصله برای شما، امتیازاتی به ارمغان می‌آورد:

این کاشی، اگر به خانه‌ای برود که در ۴ خانه‌ی مجاورش (در راستاهای عمودی و افقی)، هیچ کاشی دیگری نباشد، برای شما ۱ امتیاز در پی خواهد داشت.

امّا اگر به خانه‌ای برود که همسایگانی داشته باشد، برای محاسبه‌ی امتیازتان، باید به این روش، عمل کنید:

ابتدا بررسی کنید که چند کاشی در راستای افقی، به کاشی تازه چیده‌شده، متّصل هستند. شما به‌تعداد کاشی‌هایی که در راستای افقی به‌هم متّصل کرده‌اید (با احتساب کاشی تازه چیده‌شده) امتیاز می‌گیرید.

سپس به همین ترتیب بررسی کنید که چند کاشی در راستای عمودی، به کاشی تازه چیده‌شده، متّصل هستند. شما به‌تعداد کاشی‌هایی که در راستای عمودی به‌هم متّصل کرده‌اید (با احتساب کاشی تازه چیده‌شده) امتیاز می‌گیرید.

در آخرین بخش کاشی‌کاری و امتیازشماری، باید ردیف کف خود را بررسی کنید. شما، به‌ازای هر کاشی در ردیف کفتان، همان مقدار امتیازی را که در بالای آن کاشی نوشته شده، از دست می‌دهید! با توجه به نتیجه‌ی به‌دست‌آمده، نشانگر امتیاز خود را تنظیم کنید (بالطّبع هیچ‌کس نمی‌تواند امتیازی کم‌تر از -صفر- داشته باشد)!

سپس کاشی‌های موجود در ردیف کف را نیز جمع کرده و به جعبه‌ی بازی برگردانید.

نکته‌ی مهم: اگر نشانگر آغازکننده در ردیف کف شما باشد، مثل یک کاشی معمولی به حساب آمده و برای شما، امتیاز منفی در پی خواهد داشت. امّا به‌جای برگرداندن‌اش به جعبه‌ی بازی، باید آن را پیش‌روی خود بگذارید.

ج) آماده‌سازی برای دور بعدی

اگر هنوز هیچ‌یک از بازیکنان، در دیوار خود، یک ردیف پیوسته‌ی پنج تایی افقی تشکیل نداده‌است، برای دور بعدی آماده شوید! بازیکنی که نشانگر آغازکننده را در دست دارد، دوباره همه‌ی کارگاه‌ها را با ۴ کاشی -از کیسه‌ی پارچه‌ای- پر می‌کند. هروقت که کیسه‌ی پارچه‌ای خالی شد، با کاشی‌هایی که موقتا در جعبه‌ی بازی ریخته بودید، پرش کنید و کار را ادامه دهید! سپس دور جدید بازی آغاز می‌شود.

اگر پیش آمد که در لحظه‌ای از بازی، کیسه‌ی پارچه‌ای و جعبه‌ی بازی، هردو، خالی باشند -که البته چنین پیش‌آمدی بسیار بعید است- بدون آن‌که همه‌ی کارگاه‌ها را کاملا پر کنید، بازی را ادامه دهید!

پایان بازی

بازی، بلافاصله بعد از مرحله‌ی کاشی‌کاری‌ای که در آن، دست‌کم یکی‌از بازیکنان بتواند یک ردیف افقی ۵ تایی از ۵ کاشی به‌هم پیوسته در دیوار خود تشکیل دهد، به پایان می‌رسد.

وقتی بازی به پایان رسید، می‌توانید امتیازات اضافی نیز کسب نمایید:

۲ امتیاز، به ازای هر ردیف افقی ۵ تایی که در دیوار خود ساخته باشید.

۷ امتیاز، به ازای هر ردیف عمودی ۵ تایی که در دیوار خود ساخته باشید.

۱۰ امتیاز، به ازای هر رنگی که همه‌ی کاشی‌هایش را در دیوار خود جای داده باشید.

بازیکنی که بیش‌ترین امتیاز را کسب کرده باشد، برنده‌ی بازی خواهد بود. در صورت تساوی، بازیکنی که بیش‌ترین ردیف افقی ۵ تایی را ساخته باشد، برنده خواهد بود. اگر ردیف‌های افقی هم نتوانستند گره تساوی را باز کنند، بازیکنان مورد دعوا، مشترکا به پیروزی خواهند رسید!

اگر بازی فکری Azul را دوست داشتید حتما از بازیفکری ماه نو نیز لذت خواهید برد.